18-11-2021
«ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ»
Η Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αττικής σε συνεργασία με την Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Μακεδονίας διοργάνωσε διαδικτυακή επιμορφωτική εκδήλωση, με θέμα: «Κλιματική Κρίση και Εκπαίδευση για την Αειφορία», η οποία πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 18 Νοεμβρίου 2021 και ώρες 17:30-20:30.
Την εκδήλωση παρακολούθησαν καθηγητές του σχολείου μας.
Στόχος του σεμιναρίου ήταν ο επιστημονικός προβληματισμός για την απειλή της κλιματικής κρίσης και τις συνέπειες του φαινομένου. Ενδεικτικές διαστάσεις που συζητήθηκαν ήταν: η ενεργειακή κρίση, η διάβρωση των ακτών, η άνοδος της θερμοκρασίας, η θαλάσσια επίκλυση, η καταστροφή των δασών, η κάθε λογής ρύπανση, η μείωση της βιοποικιλότητας και η υποβάθμιση των φυσικών πόρων.
Η εκπαίδευση μπορεί να υποστηρίξει μια σύγχρονη προοπτική στο επείγον θέμα της κλιματικής αλλαγής. Βασικά χαρακτηριστικά της εκπαίδευσης για την αειφορία αποτελούν η ολιστική προσέγγιση της γνώσης, η κριτική διερεύνηση, η βιωματική μάθηση, το άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία και η συλλογική δράση προκειμένου να διασφαλίσουμε ένα υγιές μέλλον για τον πλανήτη μας.
Η επιμορφωτική μας εκδήλωση προάγει την ανταλλαγή σκέψεων, εμπειριών και καλών πρακτικών και αποτελεί αφορμή αναστοχασμού της διδακτικής πράξης. Προσβλέπει στην ευαισθητοποίηση της μαθητικής και ευρύτερης κοινότητας για το περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη, συμβάλλοντας ενεργά στη διαμόρφωση ενός οικουμενικού οράματος για την αντιμετώπιση της οικολογικής καταστροφής και τη διατήρηση της ζωής.
Σύντομη περίληψη των εισηγήσεων
Εισήγηση: «Συζητώντας για την Κλιματική Κρίση – από την επιστημονική γνώση στη διεθνή συνεργασία».
Κων/νος Καρτάλης, Καθηγητής Φυσικής Περιβάλλοντος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, μέλος του Οργάνου των Ηνωμένων Εθνών για την εφαρμογή της Συμφωνίας των Παρισίων.
Στην εισήγηση γίνεται αναφορά στη νεότερη επιστημονική γνώση ως προς την κλιματική κρίση και τις επιπτώσεις της στο περιβάλλον, τους παραγωγικούς τομείς και την κοινωνία. Παράλληλα εξετάζεται η εγκυρότητα των κλιματικών μοντέλων και παρουσιάζονται οι πηγές παραγωγής αερίων θερμοκηπίου σε τομεακό επίπεδο και σε επίπεδο χωρών, ενώ εξηγείται γιατί η Μεσόγειος
θεωρείται κλιματικό hot spot καθώς και τι σημαίνει αυτό για τις δασικές πυρκαγιές, τη ζωή στις πόλεις, κ.λπ.. Τέλος παρουσιάζονται οι στόχοι για τη μείωση των αερίων θερμοκηπίου και αναλύονται περιληπτικά τα αποτελέσματα της πρόσφατης Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα (Γλασκώβη, 11/2021).
Εισήγηση: «Η διεθνής στρατηγική της προσαρμογής στις επιπτώσεις του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής».
Γρηγόρης Ι. Τσάλτας, Oμότιμος Καθηγητής διεθνούς δικαίου, πρώην Πρύτανης Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών.
Το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής αντιμετωπίστηκε ουσιαστικά για πρώτη φορά το 1992 στο πλαίσιο της ιστορικής συνδιάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, στο περιθώριο της οποίας υιοθετήθηκε μεταξύ άλλων και η Σύμβαση Πλαίσιο για την Κλιματική Αλλαγή. Η φιλοσοφία της Σύμβασης αυτής στηρίχτηκε σε δύο συγκεκριμένες στρατηγικές, τις οποίες κλήθηκε να εφαρμόσει έκτοτε η διεθνής κοινότητα. Η πρώτη αφορά στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, κύριου υπεύθυνου για το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και η δεύτερη στην προσαρμογή των επιπτώσεων που προκαλεί το εν λόγω φαινόμενο. Και τούτο, γιατί από την αρχή φάνηκε ότι η πρώτη από τις στρατηγικές αυτές, στη βάση και εξαιτίας τεράστιων οικονομικών συμφερόντων, θα προωθείτο με ρυθμούς αργούς και με αριθμητική πρόοδο ενώ η εξέλιξη του φαινομένου με γεωμετρική. Ως εκ τούτου η ανάγκη για άμεση προσαρμογή στις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αναγορευόταν σε κύρια και επιτακτική.
Εισήγηση : «Κλιματική Αλλαγή και Βιοποικιλότητα».
Θοδωρής Μαρδίρης, Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Δυτικής Μακεδονίας.
Μαγδαληνή Γρηγορίου, Προϊσταμένη ΚΕΠΕΑ/ΚΠΕ Καστοριάς.
Η κλιματική αλλαγή και η βιοποικιλότητα αποτελούν δύο θέματα που τα τελευταία χρόνια βρίσκονται στο επίκεντρο του επιστημονικού, αλλά και του πολιτικού διαλόγου και είναι δύο από τα σημαντικότερα προβλήματα της εποχής μας. Στην εισήγηση γίνεται αναφορά:
– στην αμφίδρομη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στα δύο αυτά σημαντικά περιβαλλοντικά ζητήματα,
– στους λόγους που επιβάλλουν τη συνεξέταση/συνεκτίμησή τους στη διαμόρφωση οποιασδήποτε πολιτικής που στοχεύει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας,
– και στον ουσιαστικό ρόλο της εκπαίδευσης.
Εισήγηση : «Θαλάσσια επίκλυση υπό το πρίσμα της κλιματικής κρίσης».
Νίκη Ευελπίδου, Καθηγήτρια Τμήματος Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Μια από τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, είναι η επιτάχυνση της ανύψωσης της θαλάσσιας στάθμης. Ποιες οι εμπειρίες μας από μεταβολές θαλάσσιας στάθμης που έχουν συμβεί στο γεωλογικό παρελθόν; Ποιες θα είναι οι συνέπειες της θαλάσσιας επίκλυσης για το περιβάλλον, για τον άνθρωπο, για τη σημερινή κοινωνία; Πώς συμμετέχει ο άνθρωπος στην εξέλιξη της παράκτιας ζώνης; Δράσεις αποφυγής του φαινομένου ή προσαρμογή;
Εισήγηση: «Η εμπειρία του προγράμματος “Ανοιχτά σχολεία στην προστασία του κλίματος και την εξοικονόμηση ενέργειας, Αθήνα–Βερολίνο” , μια καλή πρακτική προς διάδοση».
Μαρία Δημοπούλου, Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δ/νση Π.Ε Α’ Αθήνας.
Παναγιώτης Πήλιουρας, Σύμβουλος Α’ ΙΕΠ.
Το πρόγραμμα «ΣΧΟΛΕΙΑ ANOΙΧΤΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ», υλοποιήθηκε από τον Δήμο της Αθήνας, χρηματοδοτήθηκε από το ΕUKI (European Climate Initiative) και είχε διετή διάρκεια 2017-19. Υλοποιήθηκε σε 71 σχολεία όλων των βαθμίδων και επιδίωξή του ήταν η ευαισθητοποίηση της σχολικής κοινότητας απέναντι στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, με παράλληλη ανάπτυξη συγκεκριμένων δράσεων και πρωτοβουλιών, προκειμένου να ορθολογικοποιηθεί η κατανάλωση ενέργειας στα σχολικά κτίρια και να μειωθεί συνολικά το οικολογικό τους αποτύπωμα. Προσέφερε επιμόρφωση 24 ωρών στους 200 συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς που λειτούργησαν επίσης ως ερευνητές της πρακτικής τους μαζί με δείγμα 730 μαθητών. Στο πλαίσιό του σχεδιάστηκε εκπαιδευτικός οδηγός και Αction plan για τη γενίκευσή του διαθέσιμα μαζί με τα αποτελέσματα της έρευνας στο www.athensecoschools.gr καθώς και πειραματικός εξοπλισμός για τα σχολεία με τη μορφή 15 εκπαιδευτικών βαλιτσών με όργανα μέτρησης.
Εισήγηση: «Εκπαιδευτικά προγράμματα, δραστηριότητες και υλικό για την κλιματική αλλαγή από θεσμικούς φορείς».
Αχιλλέας Μανδρίκας, ΣΕΕ Εκπαίδευσης για την Αειφορία, 6ο ΠΕΚΕΣ Αττικής.
Στην εισήγηση θα γίνει μια παράλληλη διαχρονική παρουσίαση της γνώσης για την κλιματική αλλαγή, όπως προκύπτει από διεθνείς εξελίξεις, και της αντίστοιχης ανταπόκρισης του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Η έμφαση θα δοθεί στην παρουσίαση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, δραστηριοτήτων και υλικού για την κλιματική αλλαγή που έχει εκπονηθεί από ΚΠΕ, Υπευθύνους Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Εθνικά Θεματικά Δίκτυα και άλλους θεσμικούς φορείς στην Ελλάδα.